در این دیر کهن ای دل نباشد جان شیون ها

که صاحب دیر خود داند رسوم پروریدن ها

خوشا آن مرغ لاهوتی که با آواز داوودی

بود در روضه ی رضوان همی اندر پریدن ها

غریق بحر وحدت را ز ساحل از چه می پرسی؟

که این دریا ندارد ساحل ای نادیده روشن ها

در این دریای پر درّ الهی و تهیدستی

چرا از خود نرستی ای گرفتار هریمن ها

زهفتم آسمان غیب بی عیب خدا بینم

گهرها ریخت کامروزم بشد هر دانه خرمن ها

منم آن تشنه ی دانش که گر دانش شود آتش

مرا اندر دل آتش همی باشد نشیمن ها

همه عشق و همه شورم هم عیش و همه سورم

که از آیات قرآنی به جانم هست مخزن ها

فروزان از فروغ آیتِ «الله نور»، ای دل

چه باکش گر ندارد شب پره یارای دیدن ها

بود مرد تمامی آن که از تن ها نشد تنها

به تنهایی بود تن ها و با تن ها بود تنها

دل دانا، حسن! آن بیت معموری ست کاندر وی

خدا دارد نظرها و ملایک راست مسکن ها

ماییم و رخ یار دلارام و دگر هیچ

ما راست همین حاصل ایّام و دگر هیچ

ای زاهد بیچاره که داری هوس حور

ای وای تو و آن هوس خام و دگر هیچ

خواهی که زنی گام به امید وصالش

باید گذری اوّلا از کام و دگر هیچ

از خدمت نفست ببُر ای دوست که این دون

گرگی ست که هرگز نشود رام و دگر هیچ

یا رب چه توان گفت مر این مُرده دلان را

کاین ها که شمار است بود دام و دگر هیچ

خواهی گذرد صیت تو از مشرق و مغرب

می باش یکی بنده ی گمنام و دگر هیچ

از پرتو جام و رخ ساقی به سحرها

نجم است فروزان به بر و بام و دگر هیچ

چه بگویمت که در دل چه حقایقی عیان است

نه قلم تواندش گفت نه زبانم آن زبان است

دل زنده ای بباید به اشارتی بیابد

که دل عشیق زاری دل زنده چه سان است

چه شود که یک دو روزی ز خودیت چشم دوزی

برسی به آه و سوزی نگری که حق عیان است

همه یار گل عذارم همه گل عذار یارم

همه آنِ آن نگارم همه را نگارم آن است

همه جا فروغ رویش همه عاشقان کویش

همه رخت بسته سویش همه جای کاروان است

همه مات ذات خویش و همه کس به گفت و گویش

همه دل به جست و جویش همه در پیش روان است

حَسَنِ دل آگه او شده خاک درگه او

به هماره همره او برود که جانِ جان است

هر روز روزگار به رسم دگر مرا

اشک بصر فزاید و خون جگر مرا

در حسرتم ز عمر گرانمایه ای که رفت

کآخر چه بود از شجر من ثمر مرا؟

جز جمع اصطلاح صناعات گونه گون

از سعی روز و شب چه اثر بوده مر مرا؟

از شیر پاک و دامن قدسی کنام مام

وز لقمه ی حلال و مُباح پدر مرا

وز عالمان دین به حق در سمای علم

سیّاره و ثوابت والا گهر مرا

باید که در عداد اولی اجنحه بُدی

سوی عروج ذوره ی دل بال و پر مرا

صاحبدلی کجاست که دل را دهم بدو

تا از جهان دل بنماید خبر مرا

خاک در ولیّ خدای است توتیا

یا رب که بینمش شده کحل بصر مرا

گاه سحر که با سهرم بود اُلفتی

دل داشتم که باشد دلبر به بر مرا

دوش از بشارتی که اشرت نموده پیر

شد در دیار باده گساران گذر مرا

ساقی به حقّ جام شراب طهور دوست

هرگز مدار تشنه ی دور از نظر مرا

در اعتلای فهم خطاب محمّدی

بینی در آب دیده همی غوطه ور مرا

از ضامن دو چشم حسن دی نبات و نقل

شیرین نموده کام چو شهد و شکر مرا

ای یاد تو مونس دل عاشق

جز یاد تو نیست حاصل عاشق

اسماء و صفات ذات نیکویت

نُقل است و نبات محفل عاشق

با آب حیات چشمه ی عشقت

بسرشته ای از ازل گل عاشق

هرگز به قلم نیاید آن حالی

گردد به شبانه شامل عاشق

سر بر سر خاک و دل بر دلبر

این است مقام کامل عاشق

دانی که نسیم صبحگاهی چیست ؟

آهی ست که خیزد از دل عاشق

چون برق اگر رود براق عقل

هرگز نرسد به منزل عاشق

خاموش حسن ! که کار آسان نیست

پیمودن راه مشکل عاشق

جانا امیدوارم در این سرای فانی

بی تو به سر نیارم یک لحظه زندگانی

دل آن بود که دارد با چون تو دلربایی

سوز سحرگهی و آه و دم نهانی

خوش آن دلی که خود را اندر شبان و روزان

بنماید از ورود بیگانگان شبانی

تا ترک لذت تن ناکرده ای چه دانی

معنی لذت جان در عیش جاودانی

بشتاب تا رهی زین زندان تنگ و تاری

در ذات تو فروزد انوار آسمانی

یا رب دل حسن را برگیر از میانش

جز بیدلی نداند خود عیش و کامرانی

شعله ی تنور آسا آه آتشین دارم

با که می توان گفتن حالتی چنین دارم ؟

تا شوم به قربانش در منای قرب وی

چون ذبیح ابراهیم چهره بر زمین دارم

ای امید بیماران ! ای طبیب عیس دم !

دادم آید از دردم دم به دم انین دارم

نقش لوح قلبت را نون و القلم دیدم

مِهر مُهر نونت را نقش بر جبین دارم

شمس عالم آرایا! احتراق نجمت بین

سر به زانوی حیرت از دل غمین دارم

ز بختم طالع فیروز دارم                                که جان پاک عشق اندوز دارم

به شهر عشق ، رسم عاشقی را                     ز استاد ادب آموز دارم

بحمد الله که در مشکوه صدرم                       یکی مصباح صدر افروز دارم

نُبی از بای او تا سینش رمز است                  رموزی من از این مرموز دارم

چو سرّ من به سرّش آشنا شد                        چه حرف از اجوف و مهموز دارم

مترسانم ز آتش ای بهشتی !                         که من خود آه آتش سوز دارم

نه امیدی به سعدین و عطارد                        نه بیمی از سکّز یلدوز دارم

تو را سالی به یک روز است نوروز              به هر آنی دو تا نوروز دارم

حسن هستم که در کوی ولایت                      یگانه رتبت دریوز دارم

من که دل از مهر دنیا کنده ام دیگر چه خواهم ؟

من که دل از مهر دین آکنده ام دیگر چه خواهم ؟

بنده ام آن را که خورشید از رخ او شرمسار است

از فروغ روی او تابنده ام دیگر چه خواهم ؟

تنگدل مرغم ولی در سدره دارم آشیانه

چینه از طوبی همی چیننده ام دیگر چه خواهم ؟

یک شب این بی قدر یاهویی کشید از عشق و گفتا

تا شب قدر است من از زنده ام دیگر چه خواهم ؟

دولت قرب نوافل شد نصیب من گدایی

کاین چنین شنونده و بیننده ام دیگر چه خواهم ؟

گر حسن بُد مرده ای اینک ز لطف دوست گوید

من که از آب حیاتش زنده ام دیگر چه خواهم ؟

دلا یک ره بیا ساز سفر کن *******ز هرچه پیشت آید زان گذر کن

مگر تا سوی یارت بار یابی*******دمادم جلوه های یار یابی

دلا بازیچه نبود دار هستی *******همه حق است در بازار هستی

بود آن بنده ، فیروز و موفق ******* نجوید اندرین بازار ، جز حق

دلا از دام و بند خود پرستی *******نرستی همچو مرغ بی پرستی

چرا خو کرده ای در لای و در گل *****در این لای و گلت بر گو چه حاصل؟

دلا عالم همه الله نور است *******بیابد آن که دائم در حضور است

تو را تا آینه زنگار باشد *******حجاب دیدن دلدار باشد

دلا تو مرغ باغ کبریایی *******یگانه محرم سرّ خدایی

بنه سر را به خاک آستانش *******که سر برآوری از آسمانش

دلا مردان ره بودند آگاه *******زبان هر یکی انّی مع الله

شب ایشان به از صد روز روشن ******دل ایشان به از صد باغ و گلشن

دلا شب را مده بیهوده از دست ******که در دیجور شب آب حیات است

چه قرآن آمده در لیله القدر*******زقدرش می گشاید مرتو را صدر

بود آن لیله پر قدر و پر اجر *****سلام هی حتی مطلع الفجر

دلا شب کاروان عشق با یار*****به خلوت راز ها دارند بسیار

عروج اندر شب است و گوش دل ده ****به سبحان الذی اسری بعبده

دلا شب بود کز ختم رسولان******محمّد صاحب قرآن فرقان

خبر آورده آن استاد عارف *****که علم الحکمه متن المعارف

دلا شب بود کان پیر یگانه *****به الهامی ربودت جاودانه

درآن رؤیای شیرین سحرگاه ****که التوحید ان تنسی سوی الله

دلا در عاشقی ستوار می باش *****چو مردان خدا بیدار می باش

که سالک را مهالک بی شمار است ***بلی این راه ، راه کردگار است

دلا از درّه تا شمس و مجرّه****به استکمال خود باشند در ره

همه اندر صراط مستقیم اند******به فرمان خداوند علیم اند

دلا باشد کمال کل اشیا*******وصول درگه معبود یکتا

اگر تو طالب اوج کمالی***** چرا اندر حضیض قیل و قالی

دلا باید دهن را بسته داری*****دلا باید تنت را خسته داری

که سالک را دهان بسته باید *****تن خسته دل بشکسته باید

بنفشه دیده ام در رهگذاری******سرافکنده ستاده در کناری

بگفتم : از چه سر در زیر داری ؟****بگفتا : ای حسن از شرمساری

تا دل اندر خم زلف تو گرفتار شده ست

کافری پیشه گرفته ست و سبکبار شده ست

دیده از دیدن اغیار فروبست نظر

زان سپس در ره دیدار رُخ یار شده ست

وصف عاشق چه توان کرد که وی از دل و جان

هر بلایی که زیار است خریدار شده ست

دل بی رنگ بود لوح معانی و صور

ورنه از زنگ هوا تیره و زنگار شده ست

آیت سُخره مگر سخره کند مسخره را

یا که افسر به سر قابل افسار شده ست

ای خوش آن بخت بلندی که در این دیر خراب

تا نخفته ست به خود آمده بیدار شده ست

آن صبوحی که ز ساقیّ نهانخانه ی عشق

برسیده ست شفای دل بیمار شده ست

حمد لله که ز فضل و کرم و رحمت دوست

دل غمدیده ی ما مطلع انوار شده ست

سنه ی نثر نجوم است و یا از سر شوق

دیدگان حسن نجم گهربار شده ست ؟