روزها پنج است : روز گمشده ( مفقود ) ، روز کنونی ( مشهود ) ، روز آینده ( مورود ) ، روز وعده ( موعود ) ، روز پایدار ( ممدود ) .

اما روز گمشده ، دیروزِ تو بود ، که با زیاده روی خویش ، آن را از دست داده ای و روزِ اکنون تو ، آنست که در آنی . پس ، از طاعات خویش ، توشه ی آخرت بساز و روزِ آینده ، فردای توست و نمی دانی که از روزهای عمر تو هست ؟ یا نه ؟ و روز وعده ، واپسین روزهای زندگی توست ، همواره آن را پیش چشم دار و روز پایدار ، آخرت توست و آن ، روزیست که بر تو نمی گذرد . درباره ی آن ، کوشش خویش به کار بر و آن یا بر تو نعمتِ جاوید است و یا عذابِ پایدار .

عارفی گفت : با مردم کمتر آمیزش کن ، چه ندانی که احوالت به رستاخیز چگونه است ، تا اگر گناهکار باشی شناسندگان تو کمتر باشند .

دلا یک ره بیا ساز سفر کن *******ز هرچه پیشت آید زان گذر کن

مگر تا سوی یارت بار یابی*******دمادم جلوه های یار یابی

دلا بازیچه نبود دار هستی *******همه حق است در بازار هستی

بود آن بنده ، فیروز و موفق ******* نجوید اندرین بازار ، جز حق

دلا از دام و بند خود پرستی *******نرستی همچو مرغ بی پرستی

چرا خو کرده ای در لای و در گل *****در این لای و گلت بر گو چه حاصل؟

دلا عالم همه الله نور است *******بیابد آن که دائم در حضور است

تو را تا آینه زنگار باشد *******حجاب دیدن دلدار باشد

دلا تو مرغ باغ کبریایی *******یگانه محرم سرّ خدایی

بنه سر را به خاک آستانش *******که سر برآوری از آسمانش

دلا مردان ره بودند آگاه *******زبان هر یکی انّی مع الله

شب ایشان به از صد روز روشن ******دل ایشان به از صد باغ و گلشن

دلا شب را مده بیهوده از دست ******که در دیجور شب آب حیات است

چه قرآن آمده در لیله القدر*******زقدرش می گشاید مرتو را صدر

بود آن لیله پر قدر و پر اجر *****سلام هی حتی مطلع الفجر

دلا شب کاروان عشق با یار*****به خلوت راز ها دارند بسیار

عروج اندر شب است و گوش دل ده ****به سبحان الذی اسری بعبده

دلا شب بود کز ختم رسولان******محمّد صاحب قرآن فرقان

خبر آورده آن استاد عارف *****که علم الحکمه متن المعارف

دلا شب بود کان پیر یگانه *****به الهامی ربودت جاودانه

درآن رؤیای شیرین سحرگاه ****که التوحید ان تنسی سوی الله

دلا در عاشقی ستوار می باش *****چو مردان خدا بیدار می باش

که سالک را مهالک بی شمار است ***بلی این راه ، راه کردگار است

دلا از درّه تا شمس و مجرّه****به استکمال خود باشند در ره

همه اندر صراط مستقیم اند******به فرمان خداوند علیم اند

دلا باشد کمال کل اشیا*******وصول درگه معبود یکتا

اگر تو طالب اوج کمالی***** چرا اندر حضیض قیل و قالی

دلا باید دهن را بسته داری*****دلا باید تنت را خسته داری

که سالک را دهان بسته باید *****تن خسته دل بشکسته باید

بنفشه دیده ام در رهگذاری******سرافکنده ستاده در کناری

بگفتم : از چه سر در زیر داری ؟****بگفتا : ای حسن از شرمساری

تا دل اندر خم زلف تو گرفتار شده ست

کافری پیشه گرفته ست و سبکبار شده ست

دیده از دیدن اغیار فروبست نظر

زان سپس در ره دیدار رُخ یار شده ست

وصف عاشق چه توان کرد که وی از دل و جان

هر بلایی که زیار است خریدار شده ست

دل بی رنگ بود لوح معانی و صور

ورنه از زنگ هوا تیره و زنگار شده ست

آیت سُخره مگر سخره کند مسخره را

یا که افسر به سر قابل افسار شده ست

ای خوش آن بخت بلندی که در این دیر خراب

تا نخفته ست به خود آمده بیدار شده ست

آن صبوحی که ز ساقیّ نهانخانه ی عشق

برسیده ست شفای دل بیمار شده ست

حمد لله که ز فضل و کرم و رحمت دوست

دل غمدیده ی ما مطلع انوار شده ست

سنه ی نثر نجوم است و یا از سر شوق

دیدگان حسن نجم گهربار شده ست ؟

پیشوایان دین فرمودند برای فرزند نام خوب بگذارید تا در بزرگی از نام خود شرمنده نباشد .

حضرت علی علیه السلام فرمودند : « فرزند برپدر حقی و پدر بر فرزند حقی دارد : حق پدر بر فرزند این است که پدر را در هر چیز جز در نافرمانی خداوند فرمان برد . و حق فرزند بر پدر این است که نام نیکو بر وی گذارد ، نیکو ادبش کند و قرآن یادش دهد . »

یکی از بزرگان صوفیه گفته است : در نزد اهل حق « فوت وقت » از جان سپردن دشوارتر است چه جان سپردن جداشدن از خلق است و « فوت وقت » جدا شدن از حق .

راهبی را پرسیدند : عید شما چه وقت است ؟ گفت : روزی که در آن ، گناه نکنیم . عید ، از آنِِ کسی که جامه ی نو پوشد نیست ، بلکه از آنِ کسی ست که از عذاب آخرت ایمن باشد .عید ، از آنِ کسی نیست که جامه ی ظریف پوشد ، بلکه از آنِ کسی ست که ره شناس باشد .

بزرگی گفته است : مرا به دنیا کاری نیست ، زیرا اگر من بمانم ، او با من نمی مانَد و اگر او بمانَد ، من با او نمانم .

حکیمی گفت : بنده آنگاه به خدا نزدیک تر است که از او خواهد و آنگاه به خلق نزدیک تر است ، که نخواهد .

رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم فرمودند : « خداوند تبارک و تعالی می فرماید : هر کسی که وضویش باطل شد و وضو نگرفت ، به من جفا کرده است . و کسی که وضویش باطل شد و وضو گرفت و دو رکعت نماز نخواند ، به من جفا کرده است ، و کسی که دو رکعت نماز بخواند و دعا نکند ، به من جفا کرده است ، و هر کسی که وضویش باطل شود و وضو بگیرد و دو رکعت نماز بخواند و از من چیزی بخواهد و او را اجابت نکنم ، به او جفا کرده ام و من پروردگار جفاکار نیستم  » .

اکنون که چنین اجر بزرگی در این عمل ساده نهفته است ، حیف است که کوتاهی شود .

روش پیامبر صلی الله علیه و آله آن بود که چارپایان ، اسلحه و چیزهایش را نامگذاری می کرد .

نام پرچمش « عقاب » بود . شمشیر جنگی اش « ذوالفقار » نامیده می شد و شمشیرهای دیگرش « مَخذَم » ، « رسوب » و « قضیب » نام داشتند . غلاف شمشیرش به نقره آراسته بود .

کمانش را « کتوم » ، تیردانَش را « کافور » ، شتر ماده اش را « قَصواء » می نامید که به آن « عضباء » هم می گفتند .

استرش « دُلدُل » الاغش « یَعفور » ، گوسفند شیردهش « عینه » نام داشت .

اسبش را « مُرتَجَز » ، گوسفند دیگرش را « برکه » ، تازیانه اش را « ممشوق » ، پرچم های دیگرش را « غبرا » و  « حمد » و زرهش را « ذات الفضول » می نامید ( این زره از سه دایره ی نقره تشکیل شده بود ؛ یکی در جلو و دو تا در عقب ) .

روش پیامبر صلی الله علیه و آله آن بود که چارپایان ، اسلحه و چیزهایش را نامگذاری می کرد .

نام پرچمش « عقاب » بود . شمشیر جنگی اش « ذوالفقار » نامیده می شد و شمشیرهای دیگرش « مَخذَم » ، « رسوب » و « قضیب » نام داشتند . غلاف شمشیرش به نقره آراسته بود .

کمانش را « کتوم » ، تیردانَش را « کافور » ، شتر ماده اش را « قَصواء » می نامید که به آن « عضباء » هم می گفتند .

استرش « دُلدُل » الاغش « یَعفور » ، گوسفند شیردهش « عینه » نام داشت .

اسبش را « مُرتَجَز » ، گوسفند دیگرش را « برکه » ، تازیانه اش را « ممشوق » ، پرچم های دیگرش را « غبرا » و  « حمد » و زرهش را « ذات الفضول » می نامید ( این زره از سه دایره ی نقره تشکیل شده بود ؛ یکی در جلو و دو تا در عقب ) .

مدیریت زمان پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم : چون به خانه می رفت ، وقتش را سه قسمت می کرد : بخشی برای پروردگار والا ( و راز و نیاز با او ) ؛ قسمتی برای خانواده اش و پاره ای برای خودش ؛ اما گاه آن ساعت را که به خود اختصاص داده بود ، بین خود و مردم تقسیم می کرد .

فردی نزد آیت الله بهجت نامه ای می نویسد و شرح حال خود را بدین گونه گزارش می کند که او ساکن یکی از روستاهای شهرستان رودسر گیلان می باشد ؛ و شغلش کارگری است ؛ و دارای دو فرزند می باشد . در دوران کودکی پدر ومادرش را از دست داده و در اوایل زندگی ، وضعیت معیشتی اش خوب بوده و برای خود یک باب منزل مسکونی مهیّا کرده است . اما پس از ورود به منزل جدید ، هر چهار نفر آنها دچار بیماری می شوند و تمام درآمدش را صرف دوا و درمان خود و بچه هایش می کند . از این رو از آیت الله بهجت استمداد می طلبد ؛ ایشان نیز می فرماید : ضمن اینکه صدقه می دهید و معوّذتین را تکرار می نمایید ، ذکر شریف « لا حَول وَ لا قُوَّهَ اِلّا بِالله را زیاد تکرار کنید .

پیری و جوانی چو شب و روز بر آمد             ما شب شد و روز آمد و بیدار نگشتیم

بد نوع پشم ها که رِشتیم و بد جنس تخم ها که کِشتیم .

خرما نتوان خورد ازین خار که کِشتیم            دیبا نتوان بافت ازین پشم که رِشتیم

چون از کشتزار خود بی خبرم ، آسوده می چرم . آه اگر از پس امروز بود فردایی !

مزاج سرد و تر ( بلغمی مزاج ) :

خصوصیات جسمی : این افراد چاق و پرچربی هستند . پوست سفید و موهای کم پشت دارند . تشنه نمی شوند و دهان مرطوبی دارند . خواب زیادی دارند . تمایل به مصرف گرمی ها مثل شیرینی و ادویه دارند و تمایل به خوردن سردی ها از جمله ترشی از خود نشان نمی دهند . فصل زمستان فصل بدی برایشان می باشد .

خصوصیات روانی : این افراد کم انرژی و کند هستند . معمولا صبور و آرام هستند و کمتر عصبانی می شوند .

رخسار امام علی علیه السّلام :

زیبا چهره بود؛ رخسارش به سان ماه شب چهارده می درخشید .

از او پرسیدند : چهره ی نیایشگران هماره زرد رنگ است ، اما شما رخساری روشن و سپید و پیشانی گلرنگی دارید . راز این تفاوت در چیست ؟

ایشان پاسخ دادند : دیگر عابدان در هراس و بیم اند که آیا آفریدگار از آنان خرسند است یا نه ، اما من بدان پایه رسیده ام که هم خداوند محبوب من است و هم من محبوب او ؛ از این روی ، از هراس در امانم .

هر گاه در جمع به پیامبرصلی الله علیه و آله هدیه می دادند ، به اطرافیانش می فرمود : شما در این هدیه سهم دارید .

هدیه را می پذیرفتند گرچه جرعه ای شیر بود ؛ و آن را جبران می کردند .

فرمان داده بود : به یکدیگر هدیه دهید تا محبتتان به همدیگر افزون شود .

از یارانش می خواست هدیه را رد نکنند و آن را کوچک نشمارند ، گرچه پاچه ی بزی باشد .

نه تنها فرمان به هدیه دادن متقابل می داد ، بلکه می فرمود : به کسی که به تو هدیه نمی دهد نیز هدیه بده .

می فرمود : هدیه کینه ها را می برد و دوستی را تجدید و تثبیت می کند .

در هدیه دادن ، میان فرزندان خویش مساوات را رعایت کنید ؛ من اگر می خواستم کسی را در هدیه دادن برتری دهم ، زنان را برتری می دادم .

هدیه را فراتر از هدایای مادی مطرح می کرد و می فرمود : چه نیکو هدیه ای است سخنی از سخنان دانش راستین .

امام هشتم علیه السلام می فرمایند : شستشو دادن سر را با گل ختمی در روز جمعه جزو دستورات پیغمبر اسلام صلی الله علیه و آله است علاوه بر این دارای خواصی است مانند اینکه موها و صورت را زیبا می نماید ، و از سر درد جلوگیری می کند

مزاج گرم و تر : ( دموی مزاج ها )

خصوصیات جسمی : این افراد درشت اندام بوده ، دارای پوستی سرخ و سفید و موهای پرپشت هستند . نبض پر و قوی دارند . خواب خوبی دارند گرچه تحمل بی خوابی برایشان راحت است . این افراد نه تحمل گرمای زیاد را دارند و نه تحمل سرمای زیاد ، ولی در کل تحمل سرما برایشان راحت تر است . علاقه به شیرینی و ترشی دارند و تقریبا همه نوع غذا را می خورند . پوست بدن ایشان گرم ، مرطوب و نرم است .

خصوصیات روانی : انسان هایی شجاع و جسور بوده ، معمولا پیشرو و رهبر گروه می باشند . به طور معمول انسان های آرامی هستند و لی سعی کنید از ظرفیت آن ها سوء استفاده نکنید چرا که هنگام عصبانیت ممکن است رفتارهای مخاطره آمیز داشته باشند

هر که خاموش شد ، گویا شد . هر که چشم سر بست ، بینا شد . هر که گوش دل گشود ، دانا شد . هر که را حضور است ، نور است . هر که را مراقبت است ، سرور است ؛ چه این که کلید نیک بختی در مشت اوست و نگین پیروزی در انگشت او .

آقا می داند که خدای شافی برای هر درد ، درمان آفرید . قرآن مجید را ( شفاء لما فی الصّدور ) معرفی کرد . خویش را به قرآن عرضه کن که معیار صدق ، میزان عدل ، ملاک حق و شفای بیماری هاست .

دردی که موجب محرومیت از فیض می شود جز حبّ دنیا نیست .

انواع مزاج ها :

مزاج گرم و خشک ،  مزاج گرم و تر ، مزاج سرد و تر ، مزاج سرد و خشک

مزاج گرم و خشک ( صفراوی مزاج ها ) :

خصوصیات جسمی : این افراد لاغر اندام هستند . رنگ چهره و سفیدی چشم آنان به زردی می زند . پوستی گرم و خشک دارند . گرمایی هستند و تحمل فصل تابستان را ندارند . عطش زیاد و دهانی خشک دارند . بهترین فصل برای ایشان فصل زمستان است . کم خواب هستند . تمایل به خوردن ترشی ها مثل لواشک و سرکه و همچنین غذاهای سرد مثل خیار و کاهو دارند و به خوردن خوراکی های شیرین کمتر تمایل نشان می دهند .

خصوصیات روانی : زود عصبانی شده و زود هم آرام می شوند . افرادی پر جنب و جوش ، پر انرژی ، باهوش و پر حرف هستند .

نکته : اگر همسر شما صفراوی مزاج است در فصل تابستان ، مخصوصا هنگامی که یک غذای گرم هم خورده باشد ممکن است وقتی به خانه بر می گردد به شدت عصبانی باشد ، مراقب باشید تا به شعله آتش او دامن نزنید .  بهترین کار این است که با یک لیوان شربت خنک یا یک بشقاب هندوانه و با کلماتی محبت آمیز از او استقبال کنید . این کار شما مانند آبی است که بر آتش میریزید ، آتش صفرا که فرونشست می توانید مسائل خود را مطرح کنید . اگر هم گاهی بحث به مشاجره کشیده شد ، باز همین روال را طی کنید چرا که فرد صفراوی خیلی زود آرام شده و معمولا از عصبانیت خود پشیمان می گردد .

ادامه دارد …....

کتاب تغذیه در طب ایرانی اسلامی : دکتر کرد افشاری ، دکتر حوریه محمدی کناری و دکتر سید سعید اسماعیلی

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله : شستن [ دست ها ] پیش و پس از غذا ، شفایی برای تن و مایه ی برکت در روزی است .

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله : شستن [ دست ها ] پیش از غذا فقر را دور می کند و شستن [ دست ها ] پس از غذا ، اندوه را می راند و چشم را سلامت می دهد .

الأمالی به نقل از هشام بن سالم ، از امام صادق علیه السلام از پدرانش علیهم السلام : پیامبر خدا صلی الله و علیه و آله فرمودند : « هر کس از این خرسند می شود که خیر و برکت خانه اش بسیار باشد ، در هنگام آورده شدن غذا وضو بسازد ؛ و هر کس پیش و پس از غذا وضو بسازد ، در گشایش روزی بِزیَد و از هر بلایی در تن خویش ، برکنار باشد ».   هشام بن سالم گفت : امام صادق علیه السلام به من فرمود : « ای هشام بن سالم ! مقصود از وضو در اینجا ، شستن دست ها پیش و پس از غذاست . »