خاکشیر را بشناسید:
طبیعت (مزاج):
یحتمل که طبیعت نوع صغیر آن در اول گرم و در اول تر است.

ا‌فعال و خواص آن از دیدگاه منابع طب سنتی ایران:

• افزاینده قوای جنسی (مبهی)

• اشتهاآور (مشهی)

• مقوی معده و هاضمه

• جهت گرفتگی آواز

• نیکویی رنگ رخسار

• تحلیل مواد نخاع

• کاهش علائم کهیر

• سردی احشا

• کاهش خلط سینه و ریه

به همراه شیر:

• چاق کننده (مسمن) و نیکو کننده رنگ رخسار

• محرك قوای جنسی (باه)

• خصوصاً اگر با دو برابر وزن آن شکر به ده روز بنوشند

• برای افراد داری علائم غلبه سودا مفید است.

آشامیدن آب کاسنی یا دمکرده ی آن با خبّه (خاکشیر)سنگ شو نموده به همراه سکنجبین ساده جهت کاهش حالت تهوع و استفراغ ناشی از وجود خلط صفرا و علائم کهیر و هیجان دم مناسب است.

جهت کاهش ورم ها به صورت ضماد توصیه شده است.

!مضرات از دیدگاه طب سنتی ایران:

• موجب ایجاد سردرد در ‌برخی از افراد می شود (مصدع)

مصلح آن کثیرا.

جایگزین (بدل) آن:
در تقویت قوای جنسی (امر باه) و چاق کنندگی (تسمین) و مانند آن تودری است که بذرالخمخم نامند

رازی در کتاب الحاوی در ذیل خبه (خاکشی) از قول بوعلی می گوید: “نجم که همان دانه خبّه (خاکشیر)است خاصیت تهییج کننده انسدادها دارد و تا حدی ورم های گرم را تسکین می دهد